Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW) podjęło się ambitnego projektu badawczego, mającego na celu dogłębne zrozumienie i dokumentację historii Państwowych Zbiorów Sztuki (PZS), kluczowej instytucji odpowiedzialnej za zarządzanie kolekcją dzieł sztuki należących do Skarbu Państwa w okresie międzywojennym. Finansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, badanie to jest częścią szerszego programu „Badanie polskich strat wojennych”.
Założone w 1922 roku, niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, PZS miały za zadanie administrowanie i opiekę nad dziełami sztuki eksponowanymi w muzeach i wnętrzach reprezentacyjnych na terenie całego kraju. W 1938 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej, część tej kolekcji została przekazana Muzeum Narodowemu w Warszawie w formie depozytu, a kolejne fragmenty trafiły do Muzeum w wyniku działań wojennych.
Projekt realizowany przez MNW od 2017 roku ma na celu nie tylko odtworzenie historii i dokładnego wykazu obiektów z kolekcji PZS, ale również oszacowanie ich pierwotnego stanu oraz aktualnie zachowanego zasobu. Badania te koncentrują się na identyfikacji obiektów własnych i depozytów, wskazując na przedmioty, które przetrwały oraz te, które mogły zostać utracone podczas wojny.
PZS nie tylko chroniły polskie zbiory sztuki, ale również aktywnie je rozbudowywały, włączając do kolekcji liczne dzieła współczesnej sztuki polskiej. Niestety, wybuch II wojny światowej położył kres ich działalności.
Jednym z ważniejszych etapów projektu było zdigitalizowanie i analiza archiwalnej dokumentacji ewidencyjnej PZS, zachowanej w MNW. Dzięki temu możliwe jest nie tylko lepsze zrozumienie historii i zasobów kolekcji, ale także opracowanie dobrych praktyk i standardów prowadzenia badań proweniencyjnych nad zbiorami artystyczno-historycznymi.
Działania MNW, wspierane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, otwierają nowy rozdział w zrozumieniu i docenieniu dziedzictwa narodowego Polski. Prace te nie tylko przywracają pamięć o ważnej instytucji kulturalnej, ale również umożliwiają lepszą ochronę i promocję polskiego dziedzictwa artystycznego na arenie międzynarodowej. W efekcie projektu społeczność naukowa oraz szeroka publiczność mogą spodziewać się szczegółowych publikacji i wystaw poświęconych dziedzictwu Państwowych Zbiorów Sztuki, rzucających światło na nieznane dotąd fragmenty polskiej historii sztuki.
Tekst na podstawie informacji prasowej organizatora